Maczuga Herkulesa

Maczuga Herkulesa jest bez wątpienia najpopularniejszym elementem skalnym znajdującym się w naszym kraju. Znajdziemy ją w większości szkolnych książek z geografii. Warto jednak dowiedzieć się czegoś więcej o historii tej najsłynniejszej maczugi w Polsce.

Łyk historii

Maczuga Herkulesa znajduje się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Jej dokładna lokalizacja to Pieskowa Skała, osada znajdująca się na terenie Sułoszowa. W jaki sposób powstała Maczuga Herkulesa? Jest to klasyczny ostaniec czyli wzniesienie uformowane w wyniku wietrzenia i erozji. Jeżeli dodamy do tego procesy denudacji, terenów przyległych do skały, to uzyskamy obecną formę i otoczenie Maczugi Herkulesa. Ostańce najczęściej mają postać wyizolowaną co dodatkowo wyróżnia je spośród otoczenia. Drugim, najbardziej znanym w Polsce, ostańcem jest Szczeliniec położony w Górach Stołowych.

Maczuga Herkulesa umiejscowiona jest na najniższej terasie skalnej, którą nazwano Fortepianem. Wysokość skały wynosi około 25 m. Jest ona z pewnością najbardziej charakterystycznym elementem Doliny Prądnika. Jej ostateczny kształt jest wynikiem działania wód a także różnej odporności wapieni na wietrzenie. Maczuga Herkulesa po raz pierwszy zdobyta została w 1933 roku. Pionierem okazał się Leon Witek z Katowic. Aby upamiętnić ten fakt na szczycie skały umieszczono bardzo charakterystyczny krzyż. W latach 1935 oraz 1936 nastąpiły dwa kolejne, jak do tej pory ostatnie, wejścia na ostaniec.

Maczuga Herkulesa znajduje się tuż obok zamku Pieskowa Skała, który jest najbardziej charakterystycznym punktem Ojcowskiego Parku Narodowego. Liczy on sobie blisko 700 lat.

Legendy

Jak łatwo się domyślić nazwa skały (Maczuga Herkulesa) pochodzi od jej niezwykłego kształtu. Warto jednak dodać, że zmieniała się ona na przestrzeni wieków. Każda z kolejnych nazw wiązała się z konkretną legendą.

Pierwszą była ta, dotycząca czasów panowania księcia Kraka. Wtedy właśnie kraj był nękany przez strasznego smoka, którego głównym pożywieniem były krowy oraz dziewice. Zjadał je odpowiednio na obiad i śniadanie. W momencie wielkiego wzburzenia książę Krak chwycił potężną maczugę i zabił nią smoka, uderzając go w głowę. Po tym zdarzeniu książę Krak umieścił maczugę u wylotu Doliny Ojcowskiej, aby stanowiła ostrzeżenie dla wszystkich, którzy mieli zamiar przybyć do Krakowa w złych zamiarach.

Kolejną nazwą, wartą przypomnienia, jest Sokola Skała. Jakie było jej pochodzenie? Otóż na szczycie wieży Zamku Ojcowskiego więziony był pewien kmieć z pobliskiej miejscowości o nazwie Skała. Powodem zasądzonej kary była niemożność odrobienia pańszczyzny ze względu na kontuzję. Kmieć, prosząc o uwolnienie, otrzymał do wykonania bardzo nietypowe i trudne zadanie. Miał przynieść pisklę sokoła ze szczytu Maczugi Kraka i w ten sposób uzyskać wolność. Więzień zastanawiał się jak wykonać zadanie aż w pewnym momencie zasnął. W tym czasie do jego celi wleciał tuzin sokołów i zaniosły go na szczyt Maczugi Kraka. Dzięki ich pomocy kmieć wypełnił zadanie i odzyskał wolność.

Ostatnią znaną nazwą Maczugi jest Czarcia Skała i nadana ona została w czasach panowania Jagiellonów. Wtedy właśnie żył czarnoksiężnik Twardowski. Zawarł on pakt z diabłem. Na jego mocy w momencie, gdy czarnoksiężnik przybędzie do Rzymu, a diabeł spełni trzy zadania wyznaczone przez Twardowskiego, ten odda mu swoją duszę. Po latach diabeł spotkał Twardowskiego w karczmie o nazwie „Rzym”. Pierwsza część paktu została zatem wypełniona. Pozostały jeszcze trzy zadania do wykonania. Jednym z nich było przeniesienie wielkiej skały do Doliny Prądnika i ustawienie jej cieńszym końcem do ziemi. Diabeł zdołał wykonać to zadanie a skałą ta była...dzisiejsza Maczuga Herkulesa.

Jak widać Maczuga Herkulesa ma długą historię i szereg legend z nią związanych. Jest także, bez wątpienia, szalenie charakterystycznym elementem Doliny Prądnika. Warto zatem nie tylko czytać o niej, ale także zobaczyć to niezwykłe zjawisko na własne oczy.

Dojazd do Maczugi Herkulesa

Maczuga Herkulesa znajduje się w odległości 30 km od Krakowa tuż, przy drodze nr 773 oraz w odległości 8 km od miejscowości Ojców. Tuż obok znajduje się klika parkingów dla motocykli, samochodów, busów czy autokarów. Wszystkie parkingi otwarte są 365 dni w roku, niestety nie są strzeżone, ale za to płatne. Jeśli nie posiadamy odpowiedniego środka transportu to do Maczugi Herkulesa najlepiej wybrać się minibusami prywatnych firm przewoźniczych, które znajdują się na trasach: Kraków - Sułoszowa oraz Kraków - Sułoszowa - Olkusz.